Op 14 juni 2023 heeft de Rechtbank Den Haag twee uitspraken gedaan (ECLI:NL:RBDHA:2023:8628 en ECLI:NL:RBDHA:2023:8627) waarin zij eiser heeft veroordeeld in de proceskosten wegens kennelijk onredelijk gebruik van procesrecht. In beginsel wordt in bestuursrechtelijke procedures geen proceskostenveroordeling ten laste van natuurlijke personen uitgesproken. Wat was er in deze zaken aan de hand en hoe oordeelde de rechtbank?
Feiten
In de periode juni 2020 tot en met oktober 2021 heeft eiser bij de gemeente vijf aanvragen ingediend om een individuele studietoeslag (IST). Het college heeft alle aanvragen afgewezen of buiten behandeling gesteld. Eiser heeft hiertegen bezwaar gemaakt en vervolgens beroep ingesteld bij de bestuursrechter. Daarnaast heeft eiser een aanvraag voor een gehandicaptenparkeerkaart en -faciliteiten ingediend (GPK), die eveneens door de gemeente is afgewezen. Na het maken van bezwaar heeft eiser ook tegen dit besluit beroep ingesteld. In totaal zijn er zo’n ruim vijftig verschillende zaken aanhangig gemaakt door (de voormalig gemachtigde van) eiser.
Het college stelt zich in beide zaken op het standpunt dat eiser misbruik van procesrecht maakt, omdat hij herhaalde aanvragen indient voor diverse voorzieningen, maar vervolgens met zijn gedrag de daarvoor noodzakelijke medische keuring frustreert. Volgens het college is het eiser dan ook te doen om geldelijk gewin. Eiser bestrijdt dit.
Eerder kort geding
Uit een eerder vonnis in kort geding (ECLI:NL:RBDHA:2022:10436) volgt dat eiser deel uitmaakt van een groep rond zijn voormalig gemachtigde, die ieder met de gemeente en medisch adviseurs van de gemeente zowel wat betreft de frequentie als de inhoud op onrechtmatige wijze communiceert. Verder blijkt uit dit vonnis dat eiser in de afgelopen jaren een beroep op diverse voorzieningen heeft gedaan, herhaald klachten indient bij de gemeente en bij instanties die in opdracht van de gemeente handelen en bezwaar- en beroepsprocedures voert. In het kader van dit alles wordt door of namens eiser ook veelvuldig telefonisch en per e-mail contact gezocht. In deze contacten gebruikt eiser beledigende, dreigende dan wel onheuse taal, waarbij ook individuele medewerkers van de gemeente en haar medisch adviseurs persoonlijk worden aangesproken. Daarnaast stuurt eiser e-mails naar verschillende geadresseerden die afkomstig zijn van verschillende e-mailadressen. Ten slotte worden ingebrekestellingen ingediend en wordt aanspraak gemaakt op dwangsommen.
Geen misbruik van procesrecht
Voor het niet-ontvankelijk verklaren van beroepen wegens misbruik van recht zijn zwaarwichtige gronden vereist, aangezien met de niet-ontvankelijkverklaring de betrokkene in feite de toegang tot de rechter wordt ontzegd. Dit geldt temeer wanneer het gaat om een door de burger tegen de overheid aangewend rechtsmiddel. Alleen als over de zwaarwichtige gronden geen enkele twijfel bestaat, volgt niet-ontvankelijkverklaring. Zwaarwichtige gronden zijn onder meer aanwezig indien rechten of bevoegdheden zodanig evident zijn aangewend zonder redelijk doel of voor een ander doel dan waartoe zij gegeven zijn, dat het aanwenden van die rechten of bevoegdheden blijk geeft van kwade trouw.
In beide zaken is de rechtbank van oordeel dat hiervan geen sprake is. Hiertoe overweegt de rechtbank dat de rechtbank nog niet eerder een inhoudelijke beslissing heeft genomen over deze en soortgelijke aanvragen van eiser.
Kennelijk onredelijk gebruik van procesrecht
Hoewel de rechtbank in beide zaken geen aanleiding ziet om de beroepen niet-ontvankelijk te verklaren, is volgens de rechtbank wél sprake van kennelijk onredelijk gebruik van procesrecht. De omvangrijke procesdossiers bevatten grote aantallen per post en/of per e-mail verzonden ongeordende brieven, onleesbare e-mails, handgeschreven aanvullingen op berichten, vage foto’s van (incomplete) documenten en stukken die op andere personen, onderwerpen en andere zaken betrekking hebben, maar ook scheldpartijen en tirades in de richting van de gemeente en haar medewerkers. De rechtbank veroordeelt eiser daarom in de kosten van de procedure.